Pistî dapîra min mir

Pistî dapîra min mir,

Teşîyeke wê hebû, ew jî bi xwe re bir!

Kofîya wê ya bi morî kesî li xwe nekir,

Fîstanê wê yê heftreng ê qedîfe jî nizanim me bi ku de kir.

Şehrîyeke wê hebû, hirî diçirî.

Destareke wê hebû, savar dihêrî.

Qey dapîrê ew jî di berîka kifinê xwe kir,

Piştî mir, tev bi xwe re bir.

Piştî dapîrê ji nav me bar kir,

Me êdî tama dewê meşkê jî nekir.

Nizanim me çi ji mîrkutê wê kir,

Zarokên diranşîr tama danîyan nekir.

Piştî dapîra min mir,

Kesî qala çîrokan nekir.

Şîretên qencîyê mir,

Biçûkan bi ya mezinan nekir.

Bizina qal û cenga gur didikir,

Şîrê xwe li me heram kir.

Mirze Miheme şerê dêwên heftserî nekir.

Bilîcanê terka ber tifika heft birayên xwe kir.

Ax, piştî dapîra min mir!

Zimanek di berîka kifinê xwe kir bir...

Wesweseya dilê Mele Qasim

Dema Mele Qasim pistî nimêja sibê ji mizgeftê vedigere malê, dibîne jina wî Ferîde li paş derî di çalavê de serê xwe dişû. Mele bi hêrs bi ser Ferîdeyê de diqîre dibêje:

-Keçê Ferîde! Kê kiriye te tu vê sibê di sir û seqemê de serê xwe dişûyî?

Ferîde bi pirs û hêrsa Mele ecêb dimîne.

Dibêje:

-Seyda Xwedê ji te razî, ma vê sibê berî tu biçî mizgeftê te nekire min?

Mele zêdetir hêrs dibe.

-Keçê, min kiriba te min ê jî serê xwe bişûşta! Ma haşa min cimûet bi cinûbet daye kirin?

-Seyda! Bi şaşika serê te, vê sibê berî tu biçî nimêjê te kire min û tu hinekî jî dereng çûyî mizgeftê.

-Ferîde min dîn neke! Derengîya çi? Dema ez çûm mizgeftê kes berî min nehatibû nimêjê!

-Çawa kes berî te neçûbû nimêjê Seyda! Rehme li bavê te! Berî tu ji malê derkevî feqeyekî li şuna te banga sibê dida!

Mele tilîya xwe bi ser Ferîdeyê de radike, ji hêrsan sor bûye, dilerize. Dibêje:

-Keçê yê vê sibê bang dida ez bûm! Ka bêje ê kirî te kî bû?

Ferîde ji nav teşta serşûştinê derdikeve, xwe bi destmala li ber teştê ziwa dike, dibêje:

-Seyda, bi Qurana te û bavê te xwendî, nizanim xewn bû an xeyal bû, wextê banga sibê yek li ser singa min bû. Îca ê bang dida ne tu bî, te cimûet bi cinûbet daye kirin. Lê yê bang dida tu bî, çû ji kîsê te, ez jî nizanim ew kî bû.

Dibêjin piştî wê rojê weswese dikeve dilê Mele Qasim, nizane ka wê rojê nimêja sibê bi cinûbet dabû kirin an yekî li şûna wî bang dabû. Ji wê rojê şûn de her roj nimêja sibê şaş dike...

AriFORÎZMAyên dawîya salê

Ji pevşabûnên bi tirkî, nifşeke kurdî çênabe!

Xewna sofî ne memikên horîyan be, nimêja wî qebûl nabe.

Dema Kurdistan ava bû, dê pêwîstîya me ji dibistanan zêdetir bi navendên rehabîlîtasyonê hebe.

Mîya gêj bi ku de biçe kerî li dû dikeve...

Di vê serdemê de ziman ne tenê axaftin e. Kesê nezane bi ziman bifikire, binivîsîne û bixwîne lal e.

Du çavên min hebin, çima bi çavekî li dinyayê binêrim.

Eqilê Xwedê hebe, heta meleyê tirk xutbeya xwe diqedîne ew ê pembû têke guhên xwe!

Divê ferqa mirovekî ji mirovekî din ne tenê dest û ling û ser û çav be.

Belkî em ji ber mirovbûna xwe bi heman êşê biêşin, lê em nikarin bi heman henekê bikenin.

Xwedê piştî çêkirina pira siratê li hêla din ma.

Pisîka asîmîle bûbe, mişk wek pismamê xwe dibîne.

Pisîkên bajêr bi nêçîra mişkan nizanin!

Li welatên xelkê xelk serokan hildibijêrin, li welatê me serok xelkê hildibijêre...

Heger hûn ji cewrikan hez dikin, li wan bibin xudan. Lê piştî mezin bûn, dest bi seyîtîyê kirin, ewitîn we û qesta gezkirinê kirin, hûn dikarin hestî jê qut bikin û ji ber derîyê xwe biqewitînin.

Dibêje ez nayêm lîstikê, lê ji govendê dernakeve...

Ne mam e ne hoste, nav lê kirine mamoste.

Berê kalîte quzê kerê bû, lê piştî kerxane zêde bûn, quzê kerê bû çend perçe kenê ber devê kesên bê kalîte.

Şelandina tûrê parsekan ji şelandina bankayan hêsantir e.

Mêrê kerê...

Makereke firotinê ya Hecî Selîm hebû. Mehme Nûrî ji gundekî din ji bo kera Hecî Selîm bibîne hatibû gund.

Serê sibê zû Hecî Selîm Mehme Nûrî dide pêşîya xwe, her du bi hev re ji bo makerê bibînin berê xwe didin gova kerê. Dema derî vedikin, dibînin lawê Hecî Selîm yê nû balixbûyî Mehmîdo qûna kerê daye aliyê afirê, bi bejna xwe ya kinik hilkişîyaye ser afir, derpêyê xwe daxistiye, hewla nîhandina kerê dide.

Mehme Nûrî çawa ker di bin Mehmîdo de bibîne dikene û berê xwe dide Hecî Selîm dibêje:

-Bi Xwedê Hecî Selîm ev ker bibe zêra zer jî, ez dil nadim jina feqîro jê bistînim.

Hecî Selîm naletê li çavên Mehmîdo dibarîne, Mehmîdo ji ber şerman li ber çavan wenda dibe. Mehme Nûrî ker nakire û diçe.

Bi xêra Mehme Nûrî navê Mehmîdo wek mêrê kerê belav dibe. Êdî mişterîyê kerê jî nema tên. Malik li Mehmîdo wêran dibe, mêrê kerê vir de hat, mêrê kerê wir de çû.

Çend meh di ser re derbas dibin, kera mala Hecî Selîm avis dibe. Hevalên Mehmîdo qeşmerîyên xwe pê dikin, dibêjin zikê kerê ji te ye.

Rojekê Mehmîdo li ber golikan e, kera wan dizê, cehşikekî belek tîne. Biraziyê Mehmîdo yê biçûk Fazil jî ji Îzmîrê hatiye, li mala wan mêvan e. Fazil li bajêr mezin bûye, zêde ker û cehşikan nas nake. Haya Fazil ji meseleya mêrê kerê jî tune ye.

Êvarê dema Mehmîdo ji ber golikan vedigere gund, birazîyê wî dibeze pêşîya wî dibêje:

-Apê Mehmîd! Apê Mehmîd! Mizgînîya min li te! Kera me zarokek anîye, porê ser enîya wî jî wek yê te sorik e!

Mehmîdo dibîne ku dolmîşa gund bi rê ketiye diçe bajêr, bi kêncên xwe yên gavanîyê xwe davêje dolmîşê, bê ku xatir ji kesî bixwaze ji gund derdikeve û hew tê gund.

Kî nemeşe nexweş e...

Sevdîn pişta xwe dabû dîwarê mizgeftê, li ser kursîyeke ji darên spîndaran rûniştibû û berê xwe dabû tava payîzê ya ji alîyê nizara gund ve dida nava gund. Cixareyeke ji tûtina Bilîsê pêçabû kiribû nav lêvên xwe û dûmana cixareyê dikişand nav kezeba xwe. 

Li gund mêvan bû. Ji bo danûstandina pez û dewaran hatibû gund. Li ber dîwarê mizgeftê li hêvîya banga nimêja nîvro bû. Dixwest piştî nimêja nîvro kesekî xudanpez bibîne, pê re bazara danûstandina pez bike.

Çavên wî bi Hecî Bekir ketin. Hecî Bekir destmêj girtibû, li benda banga mele sekinîbû.

Berê xwe da Hecî Bekir, got:

-Hecî ka we Çangêsîyan yuruş nekirin? Gelîyê Kavarê bi yuruşa xwe dil û mêlakên dijmin reş kirin, Kavar bi siloganên xwe wek dergûşekê hejandin. Hûn Çangêsî pêşengên Gelîyê Kêsanê ne, lê deng ji we dernakeve. Sibe du sibe Kurdistan bi destê hevalan ava bibe, hûn Çangêsî dê çawa derkevin nav civakê, li nav sûka Tetwanê li rûyê hev binêrin?

Hecî Bekir gopalê xwe yê li ber dîwarê mizgeftê girt destê xwe, gopal rakir got:

-Bi Xwedê û sed carî bi Xwedê, ew yuruş her çi be, Kavarîyan kiribin, heger bi min tenê jî be, em Çangêsî jî em ê bikin. De ka bêje ev yuruş çi ye û çawa tê kirin?

Gund di navbera du çîyan de ye. Bi qasî sed kîlometreyan ji bajêr dûr e. Ne haya dewletê ne jî haya gundên din ji gundîyên wî gundî çênabe. Heger gundî rabin li hember dewletê bimeşin jî, ji xeynî Xwedê haya kesî ji wan çênabe. Her çend gundiyan bihîstibin gundên li deştê li hember dewletê meşîyane jî, kes ji gundîyan nizanibû ka meş û mîtîng çi ye û çawa tê kirin.

Sêvdîn simbêlên xwe bada û ji Hecî re got:

-Yuruş bi siloganan tê kirin Hecî, mirov hema dikevin rêzê dimeşin, zilm û zorî qehra dibînin û tê serê wan diqîrin, hewara xwe digihînin Xwedê û dewletê.

Nêzikî banga mele bû, çend kesên din hatibûn bi sohbeta Sêvdîn û Hecî Bekir xwe li hêvîya wexta nimêjê girtibûn. Dikandarê gund Mihemedê Telê got:

-Bi Xwedê xwarzîyê min, em tu meş û mîtîngan li hemberî kesî nakin. Ez nikarim dikana xwe bigrim werim tevî we bibim û siloganan bavêjim.

Siloyê Hecî Ehmed dengê xwe bilind kir got:

-Her kî silogan bavêje ez di îmana wî nim. Îca silogan çi ye? Tiştekî din bavêjin! Şerma reş, eyba giran! Îca navê me bi siloganan derxin dinê! Weleh bavo em qebûl nakin!

Tahirê Aşvan gotina Silo birrî got:

-Hûn bimeşin, heger Tahir bi we re nemeşe bila cûya ava aşê wî ziwa bibe, aşê wî negere. Heger Silo silogan neavêje ker di îmana Silo jî ne!

Dengek ji Silo yek ji Tahir, hewar li nav gund belav bû û gundî li serê hev kom bûn. Mele banga nîvro dida gundî nimêj û taet ji bîr kirin Silo, Tahir û Hecî Bekir dan pêşîya xwe û meşîyan. Zarok ketin pey zilaman, kal û pîr gopal hejandin. Dest bi siloganan kirin!

Bijî bijî Kurdistan, havîn çû ma zivistan!..

Nan jajî kes pê najî!..

Bijî bijî serhildan em naxwin çîrikên sêvan!..

Bes bavêjin silogan, Silo êdî nake gan!..

Mêr, mîr, mêranî! Bila jin bikin şivanî!..

Jin, jiyan, jinanî! Bila mêr bibin kevanî!..

Wisa gundî bi siloganên ne bi dilê Silo çar-pênc kîlometreyan li ser rêya gund bi kal û pîr û jin û zarok heta ber goristana gund meşîyan. Li ber goristanê çend fatheyekê ji ruh û can û cesedê mirîyên xwe re xwendin û dîsa bi siloganan vegeriyan gund.

Haya kesî ji meşa wan çênebû. Ne rojnevanekî, ne kesekî ji gundekî din, ne dîmenek, ne wêneyek, kes nebû şahidê meşa wan. Ji xwe ji bo haya dewlet û xelk û alemê ji wan çêbe, diviyabû herî kêm bîst, pîst û pênc kîlometreyan bimeşîyana.

Ji xeynî gundîyan kesî nezanî gundî li hember dewletê meşîyane.

Piştî hefteyekê eskerên dewletê bi tometa gundî li hemberî wan meşîyane, çend zilamên gund dikin erebeyekê dibin li qereqolê li wan didin û êşkence dikin. Bi vî awayî gundên derdorê bi meşa gundîyan dihesin...

Nîşe: Niha hûn ê bibêjin divê çîroka te peyamekê bide. Çîrok peyamek da neda nizanim, lê peyama min ev e: Niha bi dehan kes li zindanê ji bo zindanîyekî di greva birçîbûnê de ne. Gelo haya wî zindanîyê ji birçîbûna zindanîyên din heye. Gelo kesê zindanî ji bo wî dikevin greva birçîbûnê jî birçî ye. Heger şîva ap goşt û savar be, birazî birçî be çi ye, têr be çi ye...

Şerê du eşîrên morîyan

Di serê min de şerê du eşîrên morîyan e. Du eşîrên morîyan êrîşî moristanên hev dikin û hêkên hevdû talan dikin.

Nalet li vî serî were, ne mey ne cixare ne jî madeyên hişber bikartînim, lê hişê di serê min de di bonzayîkêşekî de jî tune ye.

Şifêrê dolmîşê bi min wek meymûnekî xuya dike. Berî li dolmîşê siwar bibim, erebeyekê li pey min li tutikê da, şifêrê erebeyê serê xwe ji camê re derxist, bang kir got: “Ma tu li Ezraîlê xwe digerî kuro!”

Nizanim ev kêzikên zalim çima cih û sitareke din nedîtine di nav mejîyê serê min de moristana xwe çêkirine. Bi serîyekî tevlîhev vê nivîsê dinivîsînim. Tevlîhev û bê serûber. Çi hat bîra min wê dinivîsînim. Di dolmîşê de me. Ji nexweşxaneyê diçim malê.

Min got ez bê serûber dinivîsînim, dema dibînim ew quzulkurta paragrafê dirêj dibe, navberekê datînim û didomînim. Eceleya min heye, berî dolmîş bigihe taxa Mehmûdbegê divê nivîsê biqedînim. Di tirafîka Stenbolê nim. Ji tevlîheviya serî min herfa pêşî a Stenbolê biçûk nivîsî, pişt re sererast kir.

Ev cara çara ye testa koronayê çêdikim. Sê car in ji bextê min re negatîf derdikeve. Ev sala du hezar û bîstan tenê li koronayê hatiye. Ez heta îsal nexweş nedibûm. An jî min nexweşî wek nexweşî nedihesiband. Doktor got dibe tu bi sermayê ketibî. Lê madem tu dixwazî, em ê jî testa koronayê ji te re çêkin. Heger pozîtîf derket, ji xwe em ê bi telefonê mizgînîya xêrê bidin te. Lê heger negatîf derket, tu yê herî binkeyeyeke tenduristiyê bibêjî ez bi sermê ketime.

Li pêşîya min jineke kurd bi qîza xwe ya tirk re rûniştiye. Her du bi zimanên xwe bi hevdû re diaxivin, ji hev jî fêm dikin. Dibêm qey biratîya gelan ev e. Na, na, ev têkilîya dê û qîzeke nîvneteweyî ye. Her du jî ji bo beyvek ji zimanê hev neaxivin, bi hevokan re li ber xwe didin.

Ax serê min! Duh ji ber êşa serê xwe min nekarî ez heta marketê herim nan bistînim. Ji êvara şemîyê heta roja serê sibeha duşemê, yanî vê sibê ez ji nav nivînan derneketim. Vê sibê rabûm, min bedena xwe ya di nav xwîdanê de bibû wek nizanim çi, (min peyveke li gorî vê rewşê peyda nekir) da ber avê û serê xwe û binê xwe şûşt, çûm ser şixul. Xulam û koleyê kapîtalîzmê...

Ev çend roj in bi xwe re nabînim têkevim fêysbûk û twîtirê. Hin caran, tiwîtekê dinivîsînim, piştî nivîsandinê hema ji twîtirê derdikevim. Yanê halê min tune ye ez twîtekê bixwînim û bifavînim.

Bala xwe didimê, hingî ez yên wan nafavînim, ew jî yên min nafavînin. Dibe ji ber şerê moriyên di serê xwe de ez bê serûber dinivîsînim lewre nayên favkirin. Nalet li peyva fav were, li fêysbûkê ecibandin sed carî ji fava twîtirê çêtir û bi kalîtetir e. Nizanim, tevî li ser fêysbûkê kêm hevalên min hene, kêfa min ji hevaltiya ser fêysbûkê re tê. 

Min ê hîn bidomanda, lê naletîya mînîbusê hindik maye xwe bigehîne rawestgeha ku ez ê lê peya bibim. Ez ê ji wir bimeşim herim markêtê û pişt re herim malê, nav zarokan. Ev çend roj in zarok nahêlin ez bi rehetî nivîsekê dinivîsînim.

Berî peya bibim, gotina dawî bibêjim. Nivîsa herî zêde tê xwendin, nayê ecibandin. Û hûn êşa serî nebînin...

MALÊ XWEDÊ

Şelandina tûrê parsekan ji şelandina bankayan hêsantir e.

Dibe pereyên hûr li ber çavan kêm werin dîtin û hin kes wek hesinê bê qîmet li wan binêrin. Lê ka tûrekî bi pereyên hûr tije bikin û pişt re wan pereyan yek bi yek bihejmêrin.

Heger hûn bikarin tûrekî tije pereyên hûr bikin û piştre wan pereyan bihejmêrin, hûnê bi qîmeta nirxê tûrê parsekan zanibin.

Hûn ê bibêjin Arifo çav berdaye çend qurîş pereyê parsekan, çav lê ye dest bi dizîya tûrê wan feqîran bike.

Bi min dizîya tûrê parsekan fikreke baş e, lê ev kar bi min û we nabe. Dewlet berî me xwe digihîne wan tûran. 

Di parsekîyê de karekî baş heye. Heta kes, sazî û dezgehên herî dewlemend jî parsê dikin.

Dewlet bi kêmanî mehê carekê bi rêya SMSan daxwaza parsê dike, dibêje bila xêra we be çend quruş pere. Bila sedqa serê we be, erdhej e, lehî ye, korona ye, dewlet perîşan e. 

Serokdewlet, ji xelkê daxwaza parsê dike. 

Xwedê ji evdên xwe daxwaza parsê dike.

Di parsê de pere wek kanîyê diherike. Ma ji Xwedê zengîntir kes heye? Ev erd û ezman yê wî ye. Li her taxê malake wî heye. Li ber her maleke wî qutiyeke sedeqeyê heye. Bi wan sedeqeyan mal li ser malê ava dike.

Roja înîyê min li erdê pênc qurîş pere dît. Min ew pênc qurîş pere ji erdê rakir. Ez li ser wê pênc qurîşê fikirîm. Min got Xwedê zane ka yê kîjan Xwedêjêstandîyê ye. Xwedê ji kesekî nestîne, ma pere li erdê çi dike?

Min ew pênc qurîş kir berîka xwe û di rêya xwe de çûm. Di ber mizgeftekê re derbas dibûm. Qutîyeke parsê li ber derê mizgeftê danîbûn, li ser qûtîyê nivîsîbûn "di avakirina dîwarê mala Xwedê de bila kevirekî te jî hebe."

Mirovekî rîhdirêj li ber qûtî sekinîbû, kesên ji nimêja înê derdiketin hin ji wan dest davêtin berîka xwe, çi ji wan hatî dikirin di qutîya Xwedê de. Berdevkê Xwedê, zilamê rîhsipî ji wan kesên pere dikirin qûtîyê re digot, Xwedê ji te razî be.

Şeytanîyek hate eqilê min. Min got ez û şeytan em bi berdevkê Xwedê bikenin û pereyê Xwedêjêstendiyê bidin Xwedê. Ez çûm ber qûtîya parsê, min destê xwe avêt berîka xwe, cizdanê xwe ji berîka xwe derxist.

Min berê xwe da cizdanê xwe, bi dengekî bi qasî Xwedê û zilamê ber qutîya parsê bibihîsin got:

-Malê Xwedê bi min re heye. Ez ê malê Xwedê bidim Xwedê.

Zilamê çav li kevê pereyên kaxiz yên di cizdan de ket, got: 

-Erê wele birazî! Ev erd û ezman malê wî ye. Em malê Xwedê didin Xwedê. Xwedê xêra te qebûl bike.

Min devê cizdanê xwe vekir, min yek bi yek tilîya xwe li pereyan kir, got:

-Pereyê Xwedê ne ev bû, ne ev jî bû, ev jî nîn e, ne ev e jî. Ha, hat bîra min, pereyê Xwedê ne di cizdan de ye, di berîka min de ye.

Min cizdanê xwe şûn ve kir berîka xwe û ew pênc qurîş ji berîka xwe derxist. Min ew pênc qurîş kir qutîyê û ketim ser rê. Mêrik li pey min got:

-Lawo ma Xwedê mûhtacî xêra te ye, tu pênc qurîş pere davêjî nav qutîyê û dibêjî ev pereyê Xwedê ye?

Min got:

-Ne kêm ne jî zêde, Xwedê şahid e malê wî yê li cem min ev bû Seyda...