Tiktok

 Min got; kekê Harîkar tê bîra te berî neh deh salan li ser Facebookê rûpeleke min a bi navê "Nedîtok" hebû. Pênc şeş şopînerên min hebûn lê wek bi hezaran şopînerên min hebin min li ser rûpelê parvekirinan dikirin. Pişt re te çend kesan vexwendin rûpelê, wan çend kesan jî çend kesên din vexwendin rûpelê, rûpel her çû mezin bû û gihîşt bi hezaran şopîneran. Berî ez rûpelê hilweşînim nêzikî deh hezar şopînerên min hebûn. Niha dîsa ev bi qasî mehekê ye li ser Facebookê rûpeleke min heye, heft kes min dişopînin nabin heşt. 

Got; tîktokê feysbook kuşt, ma te hay jê nîn e? Her kes li ser Tîktokê ye êdî. Yên li ser Facebookê êxtîyar in, westiyayî ne. Heger tu dixwazî xwe bigihînî zêdetir kesan şandên xwe li ser Tîktokê belav bike.

Min got; erê heyran haya min ji Tîktokê heye, lê navê Tîktokê xerab derketiye. Yên li ser Tîktokê qibleya xwe şaş dikin. Te dî me jî xwe şaş kir, li ser tîktokê qûn mûn li xwe tazî kir û berda çolê. Îcar wer halê xweş. Meymûn ji ber meymûntîyên tîktokvanan bê kar mane, qûtek nan bi dest wan nakeve Alah wekîl.

Got; erê wisa ye lê tu bi kêfa xwe yî...

Pişt re ez fikirîm, min got mexsed parvekirin bigihin zêdetir kesan. Axir min hesêbekê li ser Tîktokê jî çêkir. Min pênc şeş vîdeoyên beredayî ku min ji bo ceribandinê li ser Veo3yê çêkiribûn li ser Tîktokê weşand. Bê ku ez kesî bişopînim û haya kesî jê çêkim vîdeoyên min di nav çend saetan de gihîştin bi hezaran bîneran. Helbet hejmara bîneran zêde ne girîng e. Li ser blogê deh-pazde kes nivîsên min bibînin, ji hezar dîtinên ser Tîktokê çêtir e. Lê kes nema êdî xwe bi xwendinê re mijûl dike.

Tîktok rastî jî cihê ehmeqan e nizanim, an ehmeq ji mirovên asayî zêdetir in lewra wisa xuya dike nizanim. Mêrên bi fera pêlava jinên xwe nakin risqê jin û zarokên xwe dikin şabaş ji jinên fisgenî yên tîktokvan re. Camêr navê xwe yê bikarhêner kiriye Kurdistan lê rismê Silhedînê ku paşnavê wî Tirkiye ye kiriye wêneyê profîla xwe. Û Asenayê hat şandeya min eciband. Tîktoka niha feysbooka berî deh salan e, navê hevalan tev hewal in, navê Şevînan jî Şewîn in. Twîtter xweş e, lê ne li gorî bê dewletan e. Nivîs ji dîmenan xweştir e, lê kurd nexwende ne... Û kurd nezan in, hewl didin nezanîna xwe bi zanîna zimanê serdestê xwe binixumînin.

Axir ku we tîktok heye, ev jî lînka Ken TV ya tîktokê ye. Ku we tîktok tune ye, hema bila tune be çêtir e...

https://www.tiktok.com/@kentv.kurdish?_t=ZS-8yFLI62z4Qj&_r=1

Elî li vî alî û li wî alî nebî...

Şeva li dijî hikûmetê hewla derbeyê hat dayîn, ez di nav nivînên xwe de razayî bûm. Bi şev min dengê çend teqîn û dengê teyareyên ji nêz ve difirin bihîstin lê şika min neçû ser bûyereke neasayî. Min li telefona xwe nêrî ji Bêşîr peyamek hatibû. Bêşîr hevalê min ê berê yê şixul bû û hembajarîyê min bû. Navê wî Beşîr bû, lê ji ber ji bo meaşekî çêtir çûbû tevî artêşê bûbû min navê wî ji Beşîr guherandibû kiribû Bêşîr. Bêşîr di peyama xwe de digot; "Bila îşev tu kes ji mala xwe dernekeve û neçe nav kolanan." Min nizanibû mesele çi ye. Min bersiv ji Bêşîr re nivîsî, jê re got; "Çima lo? Ma kê rîtîye kolanan heta em dernekevin kolanan?" Ji Bêşîr bersiv nehat. Jixwe careke din ne min Bêşîr dît, ne jî pêjna wî hat.

Mîzê li min zor kir, ez ji nav nivînan rabûm çûm bimîzim, ji alîyekî ve dimîzim ji alîyekî din ve bi telefona di destê xwe yê rastê de ye ketim twîtterê. Ji twîtên ser twîtterê min zanî îşev şeva şerê tajî û rûviyan e. Ez bi heyecan çûm hundirê rûniştine û min pê li bişkoka "open" a televîzyon kir. Ekrana televîzyonê vebû, di weşana zindî de li ser kanala Rûdawê artêşê meclîs dida ber gulleyan. Wek daweta bavê min be ez reqisîm. Hop şer e, şer e, şer e, îşev li meclîsê şer e. Şer şerê tirk û tirkan, îşev şahî û şer e. Bi dengê stran û reqs û peyamnêrê ser ekranê Rûdawê re, malî şiyar bûn. Werne govendê. Tirkiyeya wêran, Kurdistana ava ye. Tirkiyeya lawaz, Kurdistana bi hêz e...

Yekî tirk ku berê meleyê mizgeftê bû, ji doza fetoyê ji kar hatiye dûr xistin, niha em li ba hev dişixulin. Carekê şeva Qendîlê ye çi ye nizanim, ez û ew di trafîkê de ne. Îcar trafîka stenbolê jî meriv ji dîn û îmanê derdixe. Min jê re got ka xoce vê êvara pîroz selewatekê bîne, bila rêya me vebe û em zû herin mala xwe, nav jin û zarokên xwe. Xocê me bi devoka xwe ya nermik a tirkî dest bi selewatan kir; "Alahume sali alaaa, sayîdîneeee mûhamadîîîne...." Li cihê sekinî îcar min bi dengekî bilind domand; "We Elîîî li vî alîîîî li wî alîîî nebîîîî...."

Piştî min selewat qedand xocê me her du destên xwe ji dîreksîyonê berdan û li çepikan da. Got helal be ji te re, bila ez heyranê wî dengî bin, min çend salan li ber destê meleyê me yê ji meleyan meletir xwend, lê ez nikarim wek te wisa bi tecwîd û zelal bixwînim...

Em barişê dixwazin

 Jin û mêrek li hewşa mala xwe li ber siya darekê rûniştine çayê vedixwin. Mêr bi qulpê çaydankê digire, şûşeya çaya xanima xwe dadigire û dibêje: "Keçê niha cinek wek cinê Eladîn ji lûleya vê çaydanka di destê min de ye derketa û bigota "Keremke ezbenî!" te yê çi jê bixwesta?"

Jin perdaxa çayê wek mîkrofonekê dibe ber devê xwe û dibêje: "Em barişê dixwazin, em aşîtiyê dixwazin, em, em, tilîlîlîlî, bijî sero..."

Mêr gotina jinê nîvco dihêle û şûşeya çayê ji dest digire, û lêva xwe dibe ber şûşeyê û dibêje: "Na wele em gayekî dixwazin! Em ê çi bikin ji bariş? Min di bariş gawo! Erdê me tev mane beyar, îcar bariş!"

Zilamê bêhna zimên dide; Devliken Kelogirî

"fedîyê bar kir!

xîretê ber avêt!

namûs ji poz xeyidî!

şeref li dera hanê qûnde bû!

kurm ket kesayetê!

karekter teriqî!

mejî virikî bû!

mentiq çilvirî!

ava reş bi çavan de hat!

guh bi çolê ketin!

ziman derket parsê!

lê tenê kurdên terîqetperest wek xwe man; 

hişk! 

şidiyayî! 

xurt!

nehatin guhertin, nayên guhertin, dê neyên guhertin!.."

Ji bo her kesî di doza wî de îdolek, qehremanek, mêrxasek heye. Yanî, ji bo mirîdê terîqetekê şêxê wî çi be, ji bo min jî ew kesê vê helbesta li jor nivîsiye ye. Yanî şêxê min Devliken Kelogirî ye. "Fedîyê bar kir, xîretê ber avêt, namûs ji poz xeyidî!"

Ev bi qasî pazde-şazde salan e, ez Devliken Kelogirî bi rêya medyaya civakî nas dikim. Dema mirov nivîsên Devliken Kelogirî dixwîne, mirov xwe di nav wan hevokan de dibîne. Hin caran mirov dibêje ev camêr behsa min dike gelo! "Karakter teriqî, mejî virikî, mentiq çilvirî." Mejîyê me di nav vê sîstema bêbav de virikî bûye. Bê welatî û bê xudantîyê "ava reş bi çavan de" anîye û "guh bi çolê ketine û ziman derketiye parsê"

Êvara duşema bûrî, li ber bayê hênik li perava Qadîkoyê ez û şêxê xwe Devliken, wek şêxê min dibêje "du sêwîyên zimên" rastî hev hatin û me civateke xweş bi tama Kurdî gerand.

Berî em rû bi rû hevdû bibînin, min ji Devliken re gotibû; me rû bi rû hevdû nedîtibe jî ez te baş nas dikim û tu yek ji wan kesên herî nêzikî min î. Erê ev pazde-şazde sal in ez bi nivîsên Devliken, Devliken Kelogirî nas dikim. Devliken Kelogirî ew kese ku ji dûr ve bi rêya nivîsên xwe bêhna Kurdî û axa Kurdistanê dide. Rû bi rû jî heman ew bêhna zimên jê dihat. Devliken Kelogirî li ser klavyeyê çi be, di rastiyê de jî ew e. Wek ew dibêje: "Tenê Kurdên terîqetperest (terîqeta me Kurdî ye) wek xwe man; hişk, şidîyayî, xurt! Nehatin guhertin, dê neyên guhertin!.."

Tenê ji nivîsên bloga Devliken kitêb werin nivîsîn, dê bi qasî bejna nivîskarekî qerase kitêb jê çap bibin. Û min van rojan ferq kir, nivîsên wî kevin nabin. Nivîsên wî yên ku wî deh sal berê li ser bûyerên rojane nivîsîne îro werin xwendin dîsa heman tama deh sal berê didin. 

Sê-çar sal berê min hesabên xwe yên medyaya civakî jê birin û min terka civata Facebook û Twitterê kir. Zêde ne çalak bim jî, ev bi qasî mehekê ye min dîsa berê xwe daye medyaya sosyal. Lê ew tama berê di medyaya sosyal de nîn e. Fedîyê li ser medyaya civakî bar kiriye û ji terîqetperestan jî tenê şêxê min û çend sofîyên sêwîyên ziman mane...

Axir ji kitêbên Devliken Kelogirî "Xwelîserîzm" du heb li cem min hene, heger kesekî ew kitêb xwest ez ê yekê ji wan bidimê.

Beşek ji sohbeta me bi Veo 3:                                    

-Mêrik bilbilê Kurdî ye, lê bi Tirkî pesnê hêlîna xwe dide.

-Aha, ez tilîya xwe dikim çavên kesên wisa.

Ev vîdeoyên bi Veo 3yê van rojan berbelav in. Hin kes wek her tiştî dilewitînin vê teknolojîyê jî xerab bi kar tînin û dilewitînin. Radibin rehmetîyê dapîr û bapîrên xwe ku tenê herfekê jî bi Tirkî nizanibûn bi vê teknolojîyê didin axaftin û tiştên kenê mirîyan bi halê wan tê didin gotin û bêbextîyê li mirîyên xwe dikin. Erê wek şêxê min gotî; "fedîyê bar kir, namûs ji poz xeyidî, şeref li dera hanê qûnde bû."